Emisyon Envanteri Nedir ? Tesislerde Emisyon Envanteri Oluşturma ve Yönetimi

Belirli bir coğrafi bölgede konumlanan kirletici kaynaklardan, belirli bir zaman aralığında havaya salınan başlıca hava kirletici emisyonların kütlesel miktarlarını listeleme işlemine emisyon envanteri deniyor. Söz konusu listeleme; emisyon miktarı (ton/gün, yıl/ton gibi) ve kirlilik kaynağı (ısınma, endüstriyel vs.) dikkate alınarak yapılıyor. Belirlenen coğrafi bölgedeki hava kalitesi seviyelerinin iyileştirilmesi için gerçekleştirilen planlı yönetim çalışmaları ise hava kalitesi yönetimi adı altında şu şekilde sıralanıyor;

Veri toplama
Kaynak envanteri
Ölçüm ve izleme
Modelleme
İyileştirme planları
Güncellemeler

Emisyon Envanteri Hava Kalitesi Yönetim Sürecine Nasıl Katkıda Bulunur?

Yerel, bölgesel ve ulusal yönetimler, kendi coğrafi sınırları içerisinde yer alan önemli hava kirletici kaynakları belirleme ve yasal düzenlemeleri hedefleme sürecinde emisyon envanterlerini kullanıyor. Emisyon envanterleri, hava kalitesini tahmin eden matematiksel modellere temel girdi sağlıyor. Potansiyel düzenleyici faaliyetlerin hava kalitesi üzerindeki etkisi, hava kalitesi modellerinde yararlanılan emisyon envanteri verilerine tahmini emisyon indirimleri uygulanarak, tahmin edilebiliyor. Değişen emisyon eğilimlerine; zaman içinde emisyon envanterinin periyodik olarak güncellenmesi ile ulaşılabiliyor. Ayrıca eldeki veriler, halkın, kirlilik kaynakları hakkında bilinçlendirilmesi için de kullanılabiliyor. Bir emisyon envanteri, belirli coğrafi bir bölgedeki çeşitli kirlilik kaynaklarından toplanan emisyon tahminlerini içeriyor. Bu da eldeki verilerin alandaki hava kalitesi problemleriyle ilgili tüm kirletici maddeleri içermesi gerektiği anlamına geliyor. Örneğin; yer seviyesindeki ozonun yönetimini destekleyen bir emisyon envanterinin, azot oksit kaynaklarını (NOx) ve uçucu organik bileşik (VOC) kaynaklarını içermesi gerekiyor.

Endüstriyel Tesislerde Emisyon Envanteri Oluşturma ve Yönetimi nasıl yapılır?

Endüstriyel tesislerde emisyon belirleme yöntemleri aşağıdaki maddelerle sınırlı olmasa da genel olarak şu safhaları içeriyor:

Bir kaynaktan gelen emisyonların sürekli izlenmesi; daha uzun bir zaman dilimine göre tahmin edilen kısa vadeli emisyon ölçümleri ve emisyon faktörlerinin kullanımını gerektiriyor.
Emisyon belirleme metodunun seçimi; verilerin, zamanın, personelin ve fonlamanın mevcudiyetiyle orantılı olarak şekilleniyor.
Bir emisyon faktörü, kirletici kaynakların birim faaliyetleri başına atmosfere saldıkları kirletici miktarlarını gösteren katsayılar olarak tanımlanıyor.
Bir emisyon faktörünün örnek bir biçimi; yakılan megagram başına salınan kilogram partikül madde belirleniyor.
Yayınlanan literatürdeki emisyon faktörleri tipik olarak kabul edilebilir kalitede mevcut verilerin ortalamalarını veriyor. Bu bağlamda bu verilerin benzer tesisler için uzun vadeli ortalamaları temsil ettiği varsayılıyor. Bununla birlikte, kullanılan ham maddeler, işletme koşulları ve emisyon kontrolleri gibi tesisler arasındaki farklılıklar emisyonları önemli ölçüde etkileyebiliyor.
Mümkün olduğunda, yerel, kaynağa özgü emisyon faktörlerinin geliştirilmesi arzu ediliyor. EPA’nın Stoklar ve Emisyon Faktörleri Takas Merkezi, hava kalitesi yönetimini desteklemek için emisyon stokları, emisyon faktörleri ve emisyon stokları için kullanılan araçlar hakkında bilgiler içeriyor. EPA, mobil kaynaklarla ilgili emisyonları tahmin etmek için modeller kullanıyor.

Türkiye’deki Emisyon Envanterleri Hakkında Bilgiyi Nerede Bulabilirim?

Ulusal sera gazı emisyonları, 1996 Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) Rehberi kullanılarak hesaplanıyor. Emisyon faktörü veri tabanına ulaşmak için www.epa.gov adresinden yararlanabilirsiniz. Sera gazı emisyonları için ise TÜIK yani Türkiye İstatistik Kurumu verilerini kullanabilirsiniz. Uzun yıllardır endüstriyel emisyon envanteri sistemleri geliştiren MACOM, bu sektörde edindiği tecrübe ve bilgi birikimini danışanları için kullanıyor ve bu anlamda firmalara özel altyapılar tasarlıyor. Öncelikli olarak yasalar, ulusal ve uluslararası standartlar ve mesleki etik kurallar bağlamında çalışan profesyonel ekibi ile, müşterilerine güvenilir ve hızlı çözümler sunuyor. Endüstriyel emisyon envanteri konusunda danışmanlık almak ya da projelerinizle ilgili yaşadığınız sorunlara çözümler bulmak için, MACOM ile iletişime geçebilir, profesyonel destek alabilirsiniz.

Yazar : Ahmet Korkmaz – https://www.linkedin.com/in/ahmetkorkmaz/

Yazar : Mehmet Arif Akkurt – https://www.linkedin.com/in/mehmet-arif-akkurt